Strona 08

Tom IV

że dostęp do źródeł, z których je wzięto, z biegiem czasu będzie coraz trudniejszy, by w końcu niemal zaginąć.

W naszym odczuciu tom zawiera teksty pallotyńskie nie tylko pod względem samego pisma, ale co do kompozycji. Szersze i bardziej kompletne wskazówki można znaleźć we wspomnianych notkach informacyjnych, umieszczanych przed każdą pozycją. Dla około 40 z nich (łącznie jest ich ok. 180) można wyznaczyć przybliżoną datę powstania. Najstarszy dokument, a raczej dokumenty najstarsze pochodzą z drugiej połowy roku 1817 (dok. 62 i 120); najnowszy zaś (dok. 117) nosi datę dotarcia do adresata 30 listop. 1849, czyli parę tygodni przed śmiercią św. Wincentego. Dokumenty z określoną datą z lat 1817 do 1849, towarzyszą całemu życiu Pallottiego. Prócz wspomnianych lat 10. i 40. pochodzą też z lat 20. i 30., a łącznie stanowią około jednej czwartej części wszystkich dokumentów zawartych w tym tomie. Innymi słowy, poczynając od dnia po święceniach kapłańskich św. Wincentego aż do przedednia jego odejścia, wiele mamy dokumentów, których powstanie związane jest z różnymi momentami w życiu Pallottiego, aż do jego przecennego zakończenia. Nie podajemy dokładnego zestawu poszczególnych pozycji, jakich daty da się ustalić – a uczynić to można przy odrobinie cierpliwości, – gdyż są one często chwiejne i dające się określić jedynie do pewnego stopnia.

Poza wspomnianymi około 40. dokumentami pozostaje do zbadania jeszcze 140. Wiele z nich – choć nie znamy dokładnej daty ich powstania – należy odnieść z całą pewnością do św. Wincentego – a można powiedzieć, że bardziej od pozycji „obrobionych” podobają się te mniej wykończone, czy znajdujące się w drodze do wyszlifowania – a to z powodu ich bezpośredniości i przez to że znajdują się w stadium szkicowania, co sprawia że są żywsze i ciekawsze. I jest też dział dokumentów, które na pewno nie pochodzą od Pallottiego (choć przez niego, czy z jego polecenia przepisane); jest on jednak potraktowany osobno. Mamy tu na myśli cytaty z Pisma św. czy z Ojców Kościoła, nie tylko te, spotykane w kontekście innych pism, które oczywiście nie mogą być pominięte, ale i te, podane nam w zestawie, bez jakichkolwiek komentarzy. Jest jasne, że gdy Pallotti przytacza jakieś zdanie z Ewangelii, czy jakieś twierdzenie św. Bernarda, nie przytacza samego siebie,- wartość zaś cytatu polega właśnie na tym, że św. Wincenty czyni swoimi przytaczane słowa, że na nich opiera swe życie duchowe, że posługuje się nimi w swych stosunkach z Bogiem i bliźnimi. I tu mamy