Strona 71
Tom II
REGUŁA („KOPIA LAMBRUSCHINIEGO”)
Jak to zaznaczono we Wstępie do tego tomu, z Reguł, które stanowiły zasady życia Stowarzyszenia, postanowiono udostępnić polskiemu czytelnikowi prócz Podręcznika Reguł zasadniczą Regułę, tzw. Kopię Lambruschiniego, z pominięciem Reguły Wielkiej z 1839 roku. Oto powody tej decyzji:
Reguła Wielka pisana była nie dla istniejących w rzeczywistości, ale zamierzonych ustroni (Ritiri) Zjednoczenia, a więc nie dla Stowarzyszenia, którego wtedy ani formalnie, ani w skonkretyzowanym projekcie jeszcze nie było. Tekst ogłoszony w OOCC II zawiera wiele poprawek późniejszych, ze wskazaniem Stowarzyszenia jako głównego adresata Reguł[148].
Kopia Lambruschiniego przedstawia już bardziej skonkretyzowaną myśl Założyciela w porównaniu z Regułą Wielką, którą należałoby pojmować raczej w sensie ideału, do jakiego „Ustronia” miały zmierzać, niż jako konkretną normę życia[149]. Natomiast Kopia stanowi formę bardziej zwartą i bardziej odpowiednią do zatwierdzenia ze strony władz kościelnych.
Wreszcie, w krytycznym wydaniu Kopii łatwe są do wychwycenia zmiany wprowadzone do tekstu z 1839 roku z poprawkami późniejszymi,
[148] Kiedy dokonano tych poprawek? Ks. H. Schulte twierdzi, że tekst z roku 1839 leżał nie zmieniony (unverandert) przez lat siedem, a zatem, że poprawki w formie wstawek wyrazu Congregazione poczyniono w roku 1846 (Gestalt III 198). Ks. F. Moccia stwierdza, że nie da się zawsze powiedzieć z pewnością, kiedy nastąpiły te zmiany w tekście (OOCC VII, s. VII). Twierdzenia ks. Schultego nie można podtrzymać, przynajmniej w całe} rozciągłości, gdyż wspomniany wyżej ks. Alojzy Togni przestudiowawszy Reguły z roku 1839 wysunął w roku 1841 pewne zastrzeżenia (ks. Moccia, tamże, II, s. VII i VII, s. XIII), więc poprawki w tekście mogły być poczynione już po tym roku. Prócz tego wiemy, że św. Wincenty po Epifanii roku 1843 udał się z trzema swymi księżmi do rzymskich Karmelitów przy Porta San Pancrazio; tam medytowali razem przez dwa tygodnie nad planowanym wyodrębnieniem Stowarzyszenia i ewentualnie nad przystosowaniem do niego Reguł (por. Hettenkofer, Hist., 96)). Ks. Orlandi świadczy wyraźnie o dokonaniu wtedy małych modyfikacji wspomnianego dzieła (por. J. Frank, Vinzenz Pallotti, II 251). Jakiekolwiek byłyby te wcześniejsze modyfikacje, przy czytaniu Reguł opublikowanych w OOCC II, gdzie poprawek jest bardzo dużo, należy być uważnym i ostrożnym.
[149] Zdaniem ks. Mocci Reguły z 1839 stanowiły raczej szkic (abbozzo) do Reguły, OOCC VII. s. VII.