Strona 311

Tom II

Część III PODRĘCZNIK REGUŁ I KONSTYTUCJE

Zasadnicze dane o trzech wersjach Podręcznika Reguł podano we Wstępie do obecnego tomu (pod literą B). Wersja ostatnia, pochodząca z roku 1849, została wydana drukiem przez ks. Hettenkofera w roku 1923 (wraz z KLambr), a w pełnym tekście, opatrzonym krytycznymi adnotacjami, przez ks. F. Moccię w roku 1974 (OOCC VIII 259—469). Ten właśnie tekst jest przedmiotem czwartej części obecnego tomu.

Powstaje pytanie o odniesienie tekstu Podręcznika do tekstu KLambr i o to, jak go w tym Wyborze potraktować.

Co do pierwszej kwestii należy stwierdzić przede wszystkim, że Podręcznik, przy całej tożsamości ducha i zasadniczej tożsamości treści, odbiega od KLambr zarówno swą ogólną strukturą, jak ujmowaniem spraw i przepisów, zbliżonym bardziej niż poprzedni dokument do pewnego rodzaju Konstytucji (Ustaw) w sensie potocznym, gdzie nad zasadami duchowymi przeważają postulaty, wymagania czy przepisy mające regulować praktyczne życie wspólnoty. Prócz tego należy stwierdzić, że Podręcznik, opuszczając wiele postanowień z KLambr, niemało jednak z nich przejmuje, nieraz nawet w tym samym sformułowaniu, nieraz jednak w skrócie, a także że wprowadza dość często nowe sformułowania treściowe.

Co do drugiego pytania wydaje się, że w obecnym tomie powinien się znaleźć cały ten dokument z roku 1849 jako najbardziej dojrzały wyraz myśli Założyciela o konkretniejszych już zasadach życia Stowarzyszenia (projektowane i zaplanowane już Konstytucje zostały jedynie dokładną wprawdzie, nie wypełnioną jednak treścią dyspozycją). Trzeba zatem podjąć trud porównywania poszczególnych części, rozdziałów, a nieraz i poszczególnych zdań Podręcznika z KLambr, nie tylko w tym celu, by uniknąć dosłownego powtarzania tych samych tekstów, ale by przy uwidocznieniu ciągłości myśli Założyciela wykazać także jej rozwój; wreszcie, by na przykładzie porównania tych dwu dokumentów ukazać, jak samo życie skłaniało Świętego do opracowywania coraz bardziej zwartego zbioru zasad i przepisów, mających służyć poszczególnym wspólnotom Stowarzyszenia[521].

[521] Manuale z roku 1849, według wydania ks. Hettenkofera, przełożył na język polski ks. J. J. Wróbel po raz pierwszy w roku 1950 (Podręcznik Reguł, maszynopis powielony w Bibl. Zjedn. Apost. Katol., t. IV, strona 92). Liczne opuszczenia usiłował tenże Tłumacz uzupełnić w maszynopisie z roku 1957 (stron 113). Ale już pierwsze próby porównania (np. rozdz. I, s. 46 tegoż maszynopisu) wykazują, że pomijając sprawę wierności przekładu, spotykamy tam jeszcze zbyt wiele nieuzasadnionych opuszczeń. Wszystko to zdecydowało, że tłumaczenie Podręcznika Reguł trzeba było podjąć na nowo.