Strona 22
Tom II
I tak przy kościele Świętego Ducha widzimy w roku 1835 prócz osób duchownych i świeckich[2] osobne grono „Księży Unii”[3]. Statuty Zjednoczenia z roku 1836 przewidują jakąś wspólnotę, ale składającą się niekoniecznie z samych duchownych[4]. W roku 1837 spotykamy tam „pewną ilość gorliwych i przykładnych kapłanów”[5] w charakterze przyszłych duszpasterzy i misjonarzy. W dokumencie z przełomu lat 1837 i 1838 mowa jest o Zjednoczeniu i o jego kapłanach, którzy w czasie epidemii „udawali się za dnia i nocą” do ludzi złożonych niemocą[6]. W roku 1838 noszą oni miano „Kapłanów świeckich Pobożnego Zjednoczenia”[7]. W tymże roku Pallotti deleguje kanonika nazwiskiem Alojzy Locatelli jako członka Zjednoczenia[8]. Na przełomie lat 1838 i 1839 w Piśmie przeznaczonym dla kardynałów Kongregacji Rozkrzewiania Wiary napisano: „Dlatego też mamy znaczną ilość księży należących do klasy pracowników i zebranych przy kościele Świętego Ducha Neapolitańczyków (…). Nie stanowią oni zakonu, nie są związani ślubami, lecz pozostając księżmi świeckimi i nosząc ich ubiór, tworzą centralną część i motor Pobożnego Zjednoczenia (…) Kandydata przez okres sześciu miesięcy uważa się jakby za nowicjusza”, po czym „zostaje on formalnie członkiem części centralnej (…)”[9]
Podobnie stawiana jest sprawa księży na początku lat czterdziestych. W roku 1840 słyszymy o grupie duchownych skupiających się przy rektorze kościoła Świętego Ducha[10]. W tymże roku mowa jest o „Kapłanach Pobożnego Zjednoczenia” czy też „Pobożnego Związku” (piae Sodalitatis seu Societatis)[11]. W dokumencie z roku 1843 czytamy o „Kapłanach Pobożnej Unii”, pozostających „pod kierownictwem Księdza Wincentego Pallottiego”[12], a w innym Piśmie z tegoż roku o „Księdzu Wincentym Pallottim i Księżach reprezentujących (…) Pobożne Zjednoczenie”[13]. W roku 1844 występuje „Abate Pallotti wraz z innymi pobożnymi [współpracownikami”[14] Na przełomie lat 1844 i 1845 grupa księży przy kościele Najśw. Zbawiciela: Pallotti, Melia, Mogliazzi, F. Vaccari, Auconi, nazwana jest „Pobożną Unią”[15], pod tym zaś mianem grupa występuje nie tylko w roku 1845[16], ale i w następnym[17].
Jeżeli w pewnych dokumentach wcześniejszych znajduje się wyraz Congregazione, to pochodzi on z późniejszych dopisków. I tak na rękopisie sporządzonym według ks. F. Mocci po roku 1836 (a w rzeczywistości w roku 1847) napisano, ewentualnie dopisano później, że Zjednoczenie zostało założone przez Stowarzyszenie Księży (Congregazione dei Preti) Apostolstwa Katolickiego[18]. Tam na pierwszych sześciu stronach dopisano w czasie późniejszym wyraz „Kongregacja” aż siedem razy! Ale przeliczne dopisy późniejsze widzimy przede wszystkim w Regule Wielkiej z roku 1839. Po podjęciu decyzji o wyodrębnieniu
[2] OOCC IV 4.
[3] Tamże, 8.
[4] Wyb. I 100.
[5] Tamże, 14.
[6] OOCC V 140.
[7] OOCC IV 33.
[8] OOCC V 176.
[9] Tamże, 178—179.
[10] OOCC IV 56.
[11] Tamże, 58.
[12] Tamże, 64—65.
[13] OOCC V 703.
[14] OOCC IV 68.
[15] ASAC III 366—367.
[16] OOCC IV 70.
[17] Tamże, 72 i 84; Lettere, nr 1276, s. 278.
[18] OOCC III 95—96; por. Wyb. I 211 nota 1. — Dokument występuje w trzech kolejnych wersjach: w pierwszej, z roku 1837, z tytułem: LApostolato Cattolico; w drugiej, późniejszej, z tytułem: La Pia Societd dellApostolato Cattolico; w trzeciej, z roku 1848, z tytułem: La Congregazione e Societd dellApostolato Cattolico. OOCC V 347, nota 1 i nn.