Strona 20
Tom II
W sprawie powstania Stowarzyszenia, jak to podkreślono we Wstępie, widoczne są dotąd w niektórych kręgach naszego Instytutu pewne niejasności, wynikające m. in. z wypowiedzi samego Pallottiego. Wśród jego Pism znajdujemy np. twierdzenie, że Zjednoczenie zostało założone przez Stowarzyszenie (Kongregację), co łatwo przyjąć w tym znaczeniu, że jedno i drugie pochodzi od tego samego Założyciela; z faktu jednak, że Zjednoczenie powstało w roku 1835, wynikałoby logicznie, że Kongregacja musiałaby już wtedy istnieć. Jakoż w dokumencie Pallottiego (pochodzącym dopiero z roku 1849, a opublikowanym w roku 1967) czytamy o „Kongregacji” założonej już w roku 1835![1]
By uchwycić właściwy sens tych i tym podobnych wypowiedzi Założyciela, wystarczy prześledzić odnoszące się do tego zagadnienia dokumenty wydane krytycznie w OOCC. Z uważnej ich lektury wynika, że słowa Świętego należy brać w swoistym zupełnie znaczeniu, a w każdym razie nie w sensie, jakoby Stowarzyszenie jako odrębny Instytut życia konsekrowanego zostało założone w roku 1835, czy też jakoby Zjednoczenie zostało założone przez tenże Instytut. Dokumenty te, śledzone jeden po drugim, mówią o etapach, na których grupa księży, gromadząca się przy kościele Świętego Ducha, potem zaś przy kościele Najśw. Zbawiciela Na Fali, przekształcała się powoli w odrębny Instytut, będący różnym formalnie od Zjednoczenia podmiotem praw i obowiązków, nazwanym dopiero w dziesięć lat po bezspornym założeniu Zjednoczenia — Stowarzyszeniem (Congregazione) Apostolstwa Katolickiego.
[1] Jest to podanie Pallottiego z dnia 5 XI 1849 roku, OOCC IV 116. Część tego dokumentu podajemy niżej, dokument 35, nr [63].