Strona 09

Tom II

oraz do cz. 2—4 Działu II nie stwarza specjalnych trudności, to powstaje pewien problem przy wyborze Pism do pierwszej części Działu II. Na tę część mogłyby się złożyć dwa bardzo obszerne, a w gruncie rzeczy podobne do siebie dzieła, tj. Reguła Wielka, która powstała w Camaldoli w roku 1839, oraz jej przeróbka w postaci Reguły Pallottiego, zwanej popularnie Kopią Lambruschiniego, z roku 1846. Po starannym przestudiowaniu sprawy trzeba było dojść do konkluzji, że należy się tu ograniczyć do zamieszczenia wspomnianej Kopii, o czym niżej, we wstępie do pierwszej części Działu II.

O drobniejszych Pismach będzie lepiej powiedzieć, co niezbędne, przy ich przytaczaniu (cz. 2 Działu II). Tu zaś wydają się wskazane następujące uwagi co do Podręcznika Reguł i co do Pism dotyczących ceremoniału.

Podręcznik Reguł powstał w pierwszej wersji w roku 1846, najprawdopodobniej tuż po Kopii Lambruschiniego[6]. Podręcznik był gorliwie stosowany przez młode Stowarzyszenie przy Najśw. Zbawicielu Na Fali[7]. Poprawiony przez samego Założyciela, zawierał tylko cztery przyrzeczenia: ubóstwa, czystości, posłuszeństwa i wytrwania. Ważniejszymi były poszerzone wersje z lat 1847 i 1849. Pierwsza z nich, prócz innych nowości, zawiera już sześć przyrzeczeń, tj. prócz wyliczonych, przyrzeczenie doskonałego życia wspólnego i przyrzeczenie nieubiegania się o godności. Podręcznik ten stanowi już wszystkie istotne normy potrzebne do uporządkowanego życia Instytutu. Drugi, przepisany z małymi modyfikacjami z poprzedniego przez Józefa Maspaniego i ks. Henryka Ghirellego, poprawiany jeszcze jesienią 1849 przez Pallottiego, jest w gruncie rzeczy tym samym dziełem co Podręcznik z roku 1847. W stosunku do Kopii Lambruschiniego dzieło to pomija w zasadzie umieszczone jeszcze w Kopii przepisy ceremonialne, które odtąd opracowywano osobno. Wyjątki zamieszczone w obecnym tomie pochodzą z ostatniej wersji Podręcznika.

Ceremoniał Stowarzyszenia jest treścią ostatniej części Działu II niniejszego tomu. Dziś, gdy sprawy ceremonialne nie budzą w ludziach specjalnego zainteresowania, mogłoby się wydawać, że eksponowanie tego działu Pism Założyciela jest zbędne. Niemniej zamieszczenie tych Pism w Zbiorze dotyczącym Stowarzyszenia wydaje się bardzo wskazane nie tylko z uwagi na integralność spuścizny Założyciela czy przez wzgląd na ukazanie chrześcijańskiej pobożności pierwszej połowy ubiegłego wieku, ale z powodów bardziej zasadniczych. Z zachowanych Ceremoniałów przejawia się duch, jakim Stowarzyszenie powinno być przepojone. Duch ten przeziera z przemówień, modlitw, wyboru tekstów Pisma św. i z samego nawet toku ceremonii stosowanych w różnych momentach życia pallotyńskiej wspólnoty, szczególnie zaś w przyjmowaniu do niej nowych członków. Opracowania te, jak słusznie podkreślą

[6] Por. F. Moccia, OOC VIII s. VI.

[7] Por. J. Hettenkofer, Hist., 107.